W Zgierzu o Łodzi

W rocznicę podpisania umowy zgierskiej w Parku Kulturowym Miasta Tkaczy spotkali się na wycieczce edukacyjnej studenci architektury i urbanistyki Politechniki Łódzkiej oraz uczniowie łódzkich liceów.

fot. Patryk Wacławiak / UMŁ
5 zdjęć
ZOBACZ
ZDJĘCIA (5)

W Zgierzu 30 marca 1821 r. została podpisana została tzw. umowa zgierska o osadnictwie fabrycznym. Dało to początek industrializacji kilku ośrodków miejskich w Królestwie Polskim, w tym Łodzi. W Zgierzu  zachowały się unikatowe domy tkaczy, które były tam budowane w  pierwszej połowie  XIX wieku. Obecnie działający park kulturowy ma na celu zachowanie tego dziedzictwa.

Drewniane  domy są remontowane i przywracany jest ich dawny wygląd. Rekonstruowane są wnętrza i warsztaty pracy. Uczestnicy wycieczki mogli się zapoznać z unikalnymi technikami zdobienia architektury drewniej i technikami budowy domów. Poznać historię ich właścicieli i historię miasta naznaczoną  wzlotami i kryzysami  gospodarczymi.

Umowę zgierską sporządzono z inicjatywy Rajmunda Rembielińskiego i została zawarta pomiędzy przedstawicielami sukienników: Sängerem – farbiarzem z Chodzieży, Viertelem – kupcem i fabrykantem z Rogóźna, oraz Teske – farbiarzem z Szamocin, a komisarzem wojewódzkim Wydziału Administracyjnego Komisji Województwa Mazowieckiego Klemensem Witkowskim.

Wieńczyła ona wieloletnie starania Rajmunda Rembielińskiego mające na celu modernizację Królestwa Polskiego. W jego rozumieniu rolniczy  kraj o poziomie rozwoju właściwym Bałkanom miał dzięki pomocy rządu zostać uprzemysłowiony.  Wyznaczono osady fabryczne, skomunikowano je z resztą kraju i przygotowano na przyjecie osadników, którzy posiadali technologie, doświadczenie i umiejętności w produkcji tkanin.  

Umowa zgierska stanowiła rodzaj wzoru wszystkich umów podpisywanych z osadnikami przybywającymi do miast rządowych wyznaczonych na osady fabryczne. Do Łodzi ściągani byli tkacze, prządkowie i farbiarze głównie z krain niemieckich i Śląska. Opuszczali swoja ojczyznę, ponieważ  nie wytrzymali konkurencji z przemysłem fabrycznym a ich warsztaty bankrutowały.   W oparciu o zapisy umowy otrzymywali oni place i ogrody o powierzchni 1,5 morgi (ok. 7,5 tys. m kw.). Mogli uzyskać parcelę z już gotowym domem rządowym lub otrzymać pożyczkę na jego budowę na przydzielonej działce. Nowi osadnicy mieli możliwość spłacania należności w kilku rocznych ratach po 6 latach wolnych. Ponadto fabrykanci mieli pozwolenie na korzystanie bezpłatnie z drewna z lasów rządowych znajdujących się na wchód od Łodzi. Z przeznaczeniem na budowę zakładów produkcyjnych, dostępna była tania cegła z cegielni rządowej. Kolonistom przysługiwały również inne przywileje i ulgi skierowanie do cudzoziemców osiedlających się w Królestwie. Wzdłuż traktu Piotrkowskiego, na wytyczanych w następnych latach parcelach, zaczęły pojawiać się drewniane, parterowe domy tkaczy wraz z zabudowaniami gospodarczymi lub produkcyjnymi na tyłach działek. W zamian musieli jak  najszybciej rozpocząć produkcję tkanin.   

Zobacz również:

Warsztaty ogrodnicze "Jadalne rośliny ozdobne" w ramach Akademii Różnorodności Ogrodu Botanicznego w Łodzi

Mateusz Raczyński

Serdecznie zapraszamy w dniach 08.07.2025 r. (wtorek) o godz. 11.30 i 10.07.2025 r. (czwartek) o… więcej

Noc Świętojańska w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi

Mateusz Raczyński

W niedzielę 22 czerwca 2025 r. o godz. 22.00 w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi rozpocznie się widowisko… więcej

fot. P. Kabat

Warsztaty ogrodnicze "Zioła w ogrodzie" w ramach Akademii Różnorodności Ogrodu Botanicznego w Łodzi

Mateusz Raczyński

Serdecznie zapraszamy w dniach 10.06.2025 (wtorek) o godz. 11.30 i 12.06.2025 r. (czwartek) o godz.… więcej

Wystawa „Kaktusów i innych sukulentów” w Palmiarni w Łodzi

Aleksandra Nowacka / Palmiarnia

Serdecznie zapraszamy wraz z członkami Polskiego Towarzystwa Miłośników Kaktusów Oddział Łódzki w… więcej

Fb Ogrodu
Fb Palmiarni