W Łodzi musimy dawać świadectwo. Obchody 81. Rocznicy Likwidacji Litzmannstadt Getto.

81. lat temu z drewnianej bocznicy kolejowej (dziś muzeum Stacja Radegast) odjechały ostatnie pociągi do obozów zagłady. W tym czasie dokonała się ostateczna likwidacja dzielnicy żydowskiej Litzmannstadt Getto w zajętej przez Niemców Łodzi. W dniu 29 sierpnia corocznie odbywają się uroczystości pamięci ofiar, z udziałem tych, którym udało się przetrwać piekło Holocaustu.

Fot. P. Wacławiak, UMŁ.
Fot. P. Wacławiak, UMŁ.
11 zdjęć
Fot. P. Wacławiak, UMŁ.
Fot. P. Wacławiak, UMŁ.
Ocalały Leon Weintraub zapala znicz przy pomniku ofiar getta. Fot. P. Wacławiak, UMŁ.
Fot. P. Wacławiak, UMŁ.
Rabin Łodzi Szlomo Szif. Fot,. P.Wacławiak, UMŁ.
ZOBACZ
ZDJĘCIA (11)

Uroczystość rozpoczęła się przed pomnikiem pamięci Żydów przy Cmentarzu Żydowskim w Łodzi, gdzie modlitwę odmówili  rabini m.in. niedawno ogłoszony rabinem miasta Łodzi Szlomo Szif , a po nich – przedstawiciele kościołów chrześcijańskich. Wspólną modlitę odmówili  kardynał Grzegorz Ryś, Semko Koroza - biskup kościoła Ewangelicko-Reformowanego, Michał Makula - proboszcz parafii Ewangelicko-Augsburskiej oraz przedstawiciele kościoła Mariawitów. 

-Boże, znajdź godny odpoczynek, pod skrzydłami Twojej Opatrzności dla nich wszystkich: mężczyzn, kobiet, dzieci, zabitych, wymordowanych, zagazowanych, spalonych, żywcem pogrzebanych  Dla uświęcenia Imienia Bożego wszyscy oni są święci i czyści - brzmiały słowa modlitwy.  

Ocalali oraz pozostali goście oddali hołd ofiarom getta składając znicze przy Pomniku Ofiar Łódzkiego Getta i Obozów Koncentracyjnych, ulokowanym przy bramie cmentarza, jednym z najstarszych miejsc pamięci getta w Łodzi.  Blisko 100 zniczy zapłonęło również na Stacji Radegast, która co roku jest centrum obchodów i "sercem" memioriału Litzmannstadt Getto. Radegast to dawna bocznica kolejowa, z której odchodziły pociągi do obozów zagłady, dziś - oddział Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Memoriał obejmuje zrewitalizowany budynek stacji oraz ogromny pomnik z odtworzonym symbolicznym Tunelem Deportowanych, którym zwiedzający zmierza do halu, mającego postać komina. W tunelu, podobnie jak w halu eksponowane są artefakty zbrodni Holocaustu - strzępy list deportacyjnych, znalezione w masowych grobach przedmioty więźniów oraz wielka mapa Europy, na której oznaczono miasta, z których pochodzili przywożeni do getta Żydzi. Na początku uroczystości konferansjer przypomniał, że 29 sierpnia 1944 to dzień, który zakończył serię deportacji, czyli faktyczną likwidację getta. W sierpniu 1944 do obozów wywieziono blisko 65 tys. więńniów getta, W latach 1940-1944 w ogromnej, wyizolowanej przez Niemców dzielnicy żydowskiej uwięziono blisko 200 tys. osób, w tym 20 tys. przewiezionych z różnych krajów europejskich. Getto we wcielonej do Rzeszy Łodzi bylo ściśle zamknięte, jego mieszkańcy byli zatem skazani na powolną eksterminację, śmierć głodową, wycieńczanie nieludzką pracą. 

Na początku uroczystości na Radegaście głos zabrała prezydent Łodzi Hanna Zdanowska. Prezydent przypomniała, że Łódź pamięta o tragedii getta. Jako miasto, w którym przenikały się relacje i dziedzictwa wielu kultur i miasto, które dotknęły najgorsze okrucieństwa wojny ma szczególny obowiązek realizować upamiętnienie.  

- Musimy dawać świadectwo. Musimy uczyć, że różnorodność nie jest zagrożeniem, lecz wartością. Że tragedia getta nie może być tylko historią. Musi być ostrzeżeniem.Dziś – kiedy na Bliskim Wschodzie płoną domy, kiedy lęk towarzyszy tamtejszym mieszkańcom – nasze „nigdy więcej” musi wybrzmieć jeszcze mocniej. Łódź pamięta. Nie tylko raz w roku. Pamięta przez szkoły noszące imiona Sprawiedliwych, przez kamienie pamięci Stolpersteine, przez obchody Jom HaShoah, przez wspólną obecność tu, na Stacji Radegast. Dziękuję każdemu z Was za to, że jesteście. Że przywracacie imiona tym, których próbowano wymazać - powiedziała prezydent Hanna Zdanowska. 

Następnie przemawiał Leon Weintraub, łodzianin i Ocalały, któremu cudem udało się wydostać z obozu Auschwitz – Birkenau i przetrwać kolejne obozy. Kilka dni przed rocznicą Rada Miejska w Łodzi podjęła decyzję o przyznaniu Leonowi Weintraubowi Honorowego Obywatelstwa. 

- Jako lekarz podkreślam z całą stanowczością: nie istnieją różne ludzkie rasy, istnieje tylko jeden gatunek: homo sapiens, człowiek. Dziś nie wolno nam dopuścić do tego, by taki ogrom zbrodni wobec człowieka kiedykolwiek się powtórzył, by władzę ponownie przejęli ekstremiści. Nie wolno negować zdarzeń, które są tak doskonale udokumentowane i zapamiętane. Dzisiejszy świat wydaje ogromne środki na zbrojenia - pomyślmy, ile dobrego  uczynilibyśmy za te pieniądze, gdyby raz na zawsze zniknęły wojny - mówił Leon Weintraub. 

W uroczystości brali udział również : ambasador Izraela Yaakov Finkelstein, przedstawiciele ambasad (m.in. USA, Kanady, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Danii), ministerstw, instytucji państwowych. Miasto Łódź reprezentowali ponadto przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Bartosz Domaszewicz oraz Wojewoda Łódzki Dorota Ryl i Marszałek Województwa Łódzkiego Joanna Skrzydlewska.  Organizatorem uroczystości  było Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, które w tygodniu obchodów  zaprasza także na bogaty program wydarzeń, zainspirowanych tradycją i kulturą żydowską i będący efektem prac badawczych nad historią getta i jej wpływem tożsamościowym. Od 24 sierpnia w Łodzi odbywają się spacery, spektakle, odczyty performatywne, warsztaty, happeningi i koncerty. 

Zobacz również:

Rodzinne spotkania w Botaniku „Letnie harce w Ogrodzie”

Mateusz Raczyński

Serdecznie zapraszamy rodziny z dziećmi w dniu 30 sierpnia 2025 r. (sobota) o godzinie 11:00 na… więcej

Spacer przyrodniczy "Inwazja Obcych" w ramach Akademii Różnorodności Ogrodu Botanicznego w Łodzi

Mateusz Raczyński

W niedzielę 24 sierpnia o godzinie 11:00 serdecznie zapraszamy do Ogrodu Botanicznego na spacer pt.… więcej

Noc spadających gwiazd w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi

Mateusz Raczyński

W dniu 12.08.2025 r. po godzinie 21:00 zapraszamy do wspólnego wypatrywania meteorów do Łódzkiego… więcej

"Tydzień liliowców" w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi

Mateusz Raczyński

Ogród Botaniczny w Łodzi w dniach 14-20 lipca 2025 r., serdecznie zaprasza na „Tydzień liliowców”,… więcej

Rodzinne spotkania w Botaniku - „gdzie woda tam życie”

Mateusz Raczyński

Serdecznie zapraszamy rodziny z dziećmi w dniu 12 lipca 2025 r. (sobota) o godzinie 11.00 na kolejne… więcej

Fb Ogrodu
Fb Palmiarni