Łodzianin mimo woli
Urodził się w Stanach Zjednoczonych, zjeździł cały świat owacyjnie przyjmowany na europejskich dworach i scenach, kilkakrotnie występował też w Polsce. W końcu zawitał również do Łodzi, by zagrać na deskach teatru Paradyz. Miasto mu się spodobało, osobliwie zaś sam hotel i teatr.
Nie zamierzał jednak u nas dłużej zabawić, tym bardziej że trochę słabował. Po zakontraktowanych trzech występach planował ruszyć do Sankt Petersburga. Wszystko poszło inaczej niż zamierzał: zanim zdążył choć raz wystąpić, poważnie zaniemógł i rankiem 7 sierpnia 1867 roku umarł. Pochowano go z wielką pompą na Cmentarzu Ewangelickim, z udziałem kilkudziesięciu tysięcy łodzian. Sama uroczystość pogrzebowa trwała ponad 10 godzin. Od tego czasu tu właśnie spoczywa.
Ira Aldridge – jedni twierdzą, że był potomkiem króla afrykańskiego plemienia, inni, że synem zbiegłych niewolników amerykańskich. Jedni utrzymują, że gry aktorskiej nauczył się jako służący innego wielkiego aktora, drudzy, że sam odkrył swój talent i sam go szlifował. Jedno, co nie budzi wątpliwości to fakt, że był pierwszym czarnoskórym tragikiem szekspirowskim, do tego genialnym. Należy do grona zaledwie 33 aktorów, których Royal Shakespeare Company uhonorowało imienną tabliczką w siedzibie swojego teatru.
Przypadek i losu ironia sprawiły, że umarł w Łodzi – jednym z niewielu dużych miast europejskich, w których nigdy nie zagrał. Mimo to łodzianie go pokochali. Wyprawili mu uroczysty pogrzeb, potem ufundowali z datków płytę nagrobną, wreszcie zaś trzy lata temu staraniami Barbary Williams – badaczki dziejów Aldridge’a, przy walnej pomocy prof. Kujawińskiej Courtney, Muzeum Kinematografii oraz Prezydenta Miasta na fasadzie budynku, w którym mieścił się hotel Paradyż, zawisła tablica pamiątkowa.
Rok Aldridge'a
W 2017 roku przypadają dwie Aldridge’owskie rocznice: 210. urodzin oraz 150. śmierci.
Z tej okazji już 7 sierpnia z inicjatywy Wydziału Kultury spotkamy się w Muzeum Miasta Łodzi na uroczystości „Ira Aldridge: In Memoriam”. Gość specjalny z USA Omara Sangare zadeklamuje, również w oryginale, fragmenty Otella, sztandarowej roli Aldridge’a. O artyście opowiedzą: prof. Małgorzata Leyko, prof. Jacek Orłowski z Instytutu Teatralnego im. M. Hertza, oraz prof. Krystyna Kujawińska-Courtney, kierownik Katedry Studiów Brytyjskich i krajów Wspólnoty Brytyjskiej , autorka doskonałej biografii artysty - Ira Aldridge (1807-1867). Dzieje pierwszego czarnoskórego tragika szekspirowskiego. Potem zabytkowe autobusy przewiozą gości na część ewangelicką Starego Cmentarza w Łodzi, gdzie nastąpi złożenie kwiatów na grobie Aktora.
W listopadzie czeka nas kulminacja obchodów rocznicowych: kierowane przez prof. Kujawińską-Courtney Międzynarodowe Centrum Badań Szekspirowskich we współpracy z Instytutem Teatralnym im. M. Hertza w Łodzi oraz Biblioteką Uniwersytecką organizują Dzień Aldridge'owski: rozpocznie go sesja naukowa poświęcona aktorowi, następnie odbędzie się wernisaż wystawy, a całość obchodów zwieńczy spektakl teatralny w wykonaniu amerykańskich artystów. Gorąco zapraszamy.
Spotykamy się już 7 sierpnia, w najbliższy poniedziałek, w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi. Wstęp wolny.
