Łódź na liście osad fabrycznych – 30 stycznia 1821 roku.

Chociaż w tym roku obchodzimy rocznicę 600-lecia miasta, dopiero 400 lat po jego lokacji możemy mówić o intensyfikacji rozwoju i powstaniu prawdziwej metropolii. Jedną z ważniejszych dat w historii Łodzi jest 30 stycznia 1821 roku. Wtedy to oficjalnie Łódź została wpisana na listę osad fabrycznych. Stało się to za sprawą Rajmunda Rembielińskiego, okrzykniętego później twórcą Łodzi przemysłowej.

Łódź w 1813 roku. Fragment klucza łódzkiego. Tak wyglądała Łódź przed działaniami Rembielińskiego. (źródło: Łódź na mapach 1793-1939)
2 zdjęcia
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

Wszystko zapoczątkował memoriał z 1 września 1820 roku. Proponował wytypowanie miast rządowych, do których trzeba by kierować osadników przemysłowych w Królestwie Polskim. Miasta miały być przygotowane na ich, przyjęcie pod względem gospodarczym i administracyjnym. Osadnicy mieli dostać również za darmo drzewo z lasów państwowych na budowę domów. Przyznano kapitał 60 000 tys. złotych, z którego miały być udzielane.

Memoriał Rembielińskiego wpłynął 10 września do Rady Administracyjnej a 18 września został zatwierdzony.  Z tą datą ukazało się postanowienie namiestnika Zajączka o wyznaczeniu kilku miast na osady fabryczne i zapewnienie osadnikom pomocy ze strony państwa. Obiecano sporządzić plany, wydzielić działki oraz wydzierżawić je osadnikom za czynsz wieczysty po 6 latach wolnizny. Młyny miały być przerobione na folusze oraz zakładane cegielnie. Z lasów państwowych miało pochodzić bezpłatnie drewno bezpłatnie przydzielane osadnikom. Miasta wytypowane przez Komisję Rządową Spraw Wewnętrznych i Policji miały być urządzone jako osady fabryczne, czyli po sporządzeniu planów i rozparcelowaniu części gruntów miano oddać rękodzielnikom place za czynsz wieczysty  płacony po 6 latach wolnych.

30 stycznia 1821 roku komisja rządowa upoważniła R. Rembielińskiego do urządzenia osad sukienniczych w miastach rządowych: Zgierzu, Łodzi, Podrzeczu i Gostynie, zezwalając na korzystanie z wszelkich prerogatyw wynikających z postanowienia namiestnika.   

Rajmund Rembieliński odbył przynajmniej dwa objazdy terenu m.in.  w styczniu 1821 roku. W czerwcu zlecił Filipowi Vebiegowi przygotowanie przekazał zasady wytyczenia osady sukienniczej w Łodzi. Osobiście narysował linie rozgraniczenia osad, wydał zalecenia, co do kierunku i szerokości ulic. Wielkości działek, lokalizacji i ekwiwalentu za grunta prywatne.

W ten sposób na dobre rozpędziła się machina późniejszego sukcesu wielkiej Łodzi przemysłowej.

Zobacz również:

Festiwal Jesieni w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi

Mateusz Raczyński

Zarząd Zieleni Miejskiej w Łodzi serdecznie zaprasza na jesienne święto w plenerze! Już 19… więcej

Formowanie drzew w sztuce Bonsai - warsztaty w Łódzkiej Palmiarni

Mateusz Raczyński

Palmiarnia wraz z Polską Asocjacją Bonsai zaprasza na kolejne warsztaty, które odbędą się już w… więcej

Spacer przyrodniczy „Kolory jesieni” w ramach Akademii Różnorodności Ogrodu Botanicznego w Łodzi

Mateusz Raczyński

W niedzielę 12 października o godzinie 11:00 serdecznie zapraszamy do Ogrodu Botanicznego na spacer… więcej

Wystawa "Owoce, warzywa, kwiaty" w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi

Mateusz Raczyński

Ogród Botaniczny w Łodzi serdecznie zaprasza na wystawę „Owoce, warzywa, kwiaty”, która odbędzie się… więcej

Wystawa "Drzewa i krzewy w sztuce bonsai" w Palmiarni w Łodzi - 26-28 września 2025 r.

Mateusz Raczyński

W dosłownym tłumaczeniu słowo „bon-sai”, oznacza „roślinę w pojemniku”. Celem uprawy roślin zgodnie… więcej

Fb Ogrodu
Fb Palmiarni